Tanzania Oral Health Foundation

KUOZA KWA JINO NI NINI?     Kuoza kwa jino ni kuharibika kwa jino ambako hutokea pale vijidudu au bakteria waliopo mdomoni wanapotengeneza kemikali (asidi) ambayo huharibu jino na kusababisha vijishimo kwenye jino. Vishimo hivyo visipotibiwa vinaweza kusababisha maambukizi (infection), maumivu hata kupotea kwa jino. Jino lina matabaka makuu matatu Tabaka la nje ambalo huitwa enameli (enamel) Tabaka la kati liitwalo dentini (dentin) Tabaka la ndani liitwalo fofota/tishu (pulp) Matabaka mengi yakiharibika ndivyo tatizo linapokua kubwa zaidi.   NINI HUSABABISHA MENO KUOZA?  Vijidudu/bakteria na vyakula vyenye asili ya sukari vinaweza kusababisha meno kuoza. Kuna tabaka lenye mnato ambalo huwa linatengenezwa kwenye meno na fizi ambalo kwa kitaalamu huitwa "plaque". Tabaka hili huwa linahifadhi vijidudu au bakteria ambao hutumia sukari kama chakula chao. Bakteria wakiwa wanatumia sukari kama chakula chao hutengeneza kemikali (asidi), asidi hi...

AINA ZA DAWA ZA MENO   Zipo aina nyingi za dawa za meno, aidha, zote zina muunganiko wa madini na kemikali ambazo huzuia meno kuoza, harufu mbaya ya kinywa na kuimarisha afya ya fizi. Ni muhimu kuhakiki ubora wa dawa ya meno unayoitumia kwa kupitia ushauri wa madaktari wa meno au wataalamu waliobobea katika afya ya kinywa na meno kuepuka kutumia dawa za meno zisizo sahihi. DAWA ZA MENO ZENYE MADINI YA FLORIDI   Tafiti zimeonesha kwamba kushuka kwa ongezeko la watu wenye meno mabovu katika nchi zilizoendelea kwa miaka 30 iliyopita, imechangiwa kwa kiasi kikubwa na matumizi ya dawa za meno zenye madini ya floridi.Tafiti zimeonesha kuwa muunganiko wa floridi na madini mengine unaweza kuzuia kutoboka kwa meno na kuyafanya meno yawe imara. KIWANGO CHA FLORIDI KATIKA DAWA YA MENO Kiwango cha floridi katika dawa za meno huandikwa katika kasha la dawa ya meno ikiwa na alama za (% w/v) , (% w/w) au (ppm F-). Kiwango kinachoshauriwa na madkatari wa meno ni 1000-150...

Usafi wa kinywa ni muhimu sana kwa ajili ya utunzaji wa meno yetu, kujilinda dhidi ya magonjwa mbalimbali ya kinywa, harufu mbaya ya kinywa na kutoboka kwa meno. Kwa usafi wa kinywa vinahitajika vitu viwili muhimu; Dawa ya meno yenye madini ya floridi kwa kiwango kilichopendekezwa na madaktari wa meno ambacho ni (1450-1500ppm ya F-) Mswaki wenye brashi laini  iliyopendekezwa na madaktari wa meno. JINSI YA KUSAFISHA MENO Weka dawa ya meno katika mswaki wako kiasi cha ukubwa wa punje ya kunde, kisha pakaza dawa ya meno katika meno yako kwa kila upande wa meno ( nje, ndani na upande wa kutafunia). Ifuatayo ni michoro na maelezo yanayoonesha jinsi ya kusafisha kinywa kwa utaratibu unaofaa; 1. Weka mswaki wako kwenye meno kama picha namba moja inavyoonesha, brashi ya mswaki ikiwa imegusa fizi pamoja na meno 2. Pitisha mswaki wako katika pande ya nje ya meno kwa mwendo wa mzunguko ukianzia kushoto kwenda kulia kwa meno ya juu kisha vivo hivyo kwa meno ya chini kwa utarat...

MENO Meno ni viungo vya mwili vilivyopo kinywani vyenye kazi ya kutafuna yaani kumega chakula kama maandalizi ya kukimeza na kumeng'enya. Meno hupatikana kwa wanyama wenye uti wa mgongo. Nje ya kutafuna chakula hutumiwa pia kama silaha za kujilinda au kushambulia wanyama wengine. Wanyama kadhaa huwa na meno nje ya mdomo kwa matumizi kama silaha (mfano: tembo) yanayoweza kutumiwa pia kama vifaa vya kuchimba (mfano: nguruwe mwitu). Kwa binadamu meno hupatika kinywani tu. Kazi kubwa ya meno kwa binadamu ni katika umeng'enyaji wa chakula anachokula na mara chache watu hutumia katika kusaidia kukata vitu mbalimbali kama kutatua kitambaa au kukata kamba au waya ingawa kufanya hivyo kunaweza kuwa na madhara kwa meno. Binadamu ana aina mbalimbali za meno zinazomsadia kula vyakula vya aina mbalimbali kama vile vya mimea na nyama. Kwa kawaida mtu mzima huwa na meno thelathini na mbili.  Binadamu huwa na aina mbili za meno. Tunazaliwa na mbegu za meno ya utoto yanayob...